67/68 Một số hỏng hóc cơ bản

Cứ chạy một quãng, chiếc xe chết máy, nhưng nghỉ chừng 5 phút lại chạy được. Nguyên nhân hiện tượng khó hiểu này là nắp bình xăng không có lỗ thông hơi, đây là một lỗi thường gặp do chế tạo. Chỉ cần khoan lỗ thông hơi trên nắp bình xăng là ổn.

Hư hỏng tại động cơ
Tăng ga mà động cơ không bốc, phát ra tiếng nổ lép, nguyên nhân thường gặp là bugi bị hỏng, cần thay mới.
Xe nhanh bị nóng máy trên mức bình thường, máy nổ rung mạnh chỗ để chân. Đây là hiện tượng buồng đốt bị thu nhỏ, áp lực nén tăng cao. Phải xử lý bằng cách thay đệm quy lát mới dày hơn hoặc tiện bớt một phần kim loại trên mặt đầu piston.
Nổ máy sau 5 phút thì xuất hiện tiếng gõ lớn, liên tục từ động cơ. Lỗi này do thanh truyền bị cong, va chạm với má trục khuỷu. Phải tháo rời động cơ, thay thanh truyền và ép biên lại.
Xe chạy ổn định sau 5 phút thì bắt đầu xả nhiều khói trắng xanh. Đây là hiện tượng dầu sục vào buồng đốt từ những vết nứt hoặc lỗ mọt trên nắp quy lát. Phải tháo rời nắp này ra, quan sát thật chính xác điểm lỗi để xử lý bằng keo chuyên dụng hoặc thay mới.

Hỏng tại hệ thống đánh lửa
Xe đột ngột chết máy, không khởi động lại được. Nguyên nhân do hỏng cục IC, phải thay mới bằng loại của Nhật.
Xe đang chạy bị chết máy, để nguội khoảng 10 phút sau thì nổ lại được. Hư hỏng này phát sinh từ cuộn tín hiệu đánh lửa, còn gọi là cục kích, phải thay mới.
Động cơ không nổ, mặc dù máy đề quay mạnh, kiểm tra thấy mất lửa ở bugi. Như vậy là cuộn lửa nguồn đã hỏng, cần thay.
Máy chạy ậm ạch, khó nổ, hao xăng, kiểm tra thấy tia lửa bugi kém hoặc không có. Phải kiểm tra cuộn sơ và thứ cấp trong bộ điện, sau đến bôbin sườn, hỏng phần nào thay phần đó.
Bộ giảm xóc hỏng
Tháo rời hai giảm xóc trước, kiểm tra thấy nhún tốt, nhưng hễ lắp vào xe thì lại bị cứng ngắc, thật khó hiểu. Lỗi này do ống đệm nhỏ trên trục trước, nằm giữa may-ơ và đầu giảm xóc, bị dài hoặc ngắn. Nó làm cho hai càng phuộc nhún không thẳng tâm và bị kẹt, mài ống đệm đi vài mm, hãy thêm long-đen vào là xong.

Hỏng điện đèn, hệ thống khởi động
Đèn trước không đủ sáng hoặc dễ bị cháy bóng khi đi nhanh, mặc dù ắc quy tốt. Nguyên nhân do bộ chỉnh lưu không đúng quy cách, bên trong bộ này có điện trở tiết chế dòng điện máy phát, vì trị số điện trở cao hay thấp quá làm cho đèn không đủ sáng hoặc dễ cháy bóng. Nên thay mới bộ tiết lưu loại tốt, đúng công suất.
Bình ắc quy tốt, nhưng ấn nút khởi động lúc được lúc không. Đây là hiện tượng hỏng rơ le hoặc các chổi than bên trong mô bin khởi động, các chi tiết này rẻ tiền dễ kiếm và thay thế dễ dàng.
Bấm nút start mà đề không quay, thử còi, đèn tốt. Như vậy là mô bin khởi động hỏng, các nam châm nằm trong thân máy đề bị bong khỏi vỏ. Tháo rời mô bin này ra kiểm tra, nếu bạc và thân rôto chưa bị sát cốt hư hỏng thì chỉ ép lại nam châm là được.

Các trục trặc ở bộ ly hợp
Lúc khởi động, có tiếng kêu rào rào trong môbin nhưng trục máy không quay, động cơ không nổ được. Khớp ly hợp một chiều phía sau vô lăng bị hỏng, thông thường do các viên bi đề bị mòn nhỏ đi. Nên thay bi mới, sau đó kiểm tra 3 lò xo ống đẩy và mặt ngoài của lõi dẫn động, nếu mòn cũng nên thay mới.
Xe đang nổ không tải, cài số là chết máy, nguyên nhân là nồi ly hợp ba càng ly tâm không cắt khớp. Kiểm tra các lò xo hồi và các khuyên giữ càng của má ly hợp.
Cài số nặng là do lò xo cần số không đúng quy cách, thay chiếc khác có áp lực nhẹ hơn.
Xe bị dính côn, vào số rất khó, xe bị giật khi chuyển các nấc tốc độ, chỉ cần chỉnh lại vít ly hợp theo hướng cắt khớp là được.
Trượt côn là hiện tượng kéo ga mà xe không vọt mặc dù vào số hợp lý (ví dụ vào số 3, 20 km/h) và xe không tải nặng. Nếu chỉnh vít ly hợp không có kết quả, bạn phải dán hoặc thay đĩa côn mới.

Hiện tượng rò xăng
Đối với xe máy, sau khi sử dụng 45.000-50.000 km, thường có hiện tượng rò xăng. Dùng ngón tay để kiểm tra miệng ống cao su nối với buồng phao của bộ chế hòa khí, bạn sẽ thấy có xăng rơm rớm ướt nhưng chưa chảy thành giọt.
Hiện tượng rò xăng thường do các nguyên nhân sau đây:
- Kim phao xăng bị kẹt: Do xăng có cặn bẩn nên kim phao đóng không kín đế kim phao. Trường hợp bị kẹt nặng, xăng sẽ rò rỉ, nhỏ giọt ở ống trào xăng.
- Kim phao bị mòn ở mặt côn. Trong quá trình sử dụng, kim phao luôn luôn đóng mở để xăng vào buồng phao của bộ chế hòa khí. Vì vậy, phần mặt côn của kim đo va đập với đế kim nên mòn thành bậc khiến kim phao đóng không kín. Xe để lâu xăng sẽ rò rỉ gây nên mùi xăng khó chịu.
- Do kim phao mòn dần theo thời gian sử dụng nên mức xăng trong buồng phao có xu hướng ngày càng cao dần, sau khoảng 50.000 km xe sẽ có hiện tượng rò xăng. Trường hợp này khi đưa xe vào bảo dưỡng, sau khi rà khít lại kim phao còn cần phải chỉnh lưỡi gà trên phao xăng nhích cao hơn để đảm bảo mức xăng trong buồng ở đúng mức quy định.

Hiện tượng tắt khóa điện mà máy vẫn nổ một lúc lâu, khi tăng ga lại có tiếng gõ
Từ "gõ bu-gi" là của thợ chuyên ngành dùng để chỉ các hiện tượng sau đây: Dùng bu-gi không đúng chủng loại; bu-gi có chỉ số nhiệt thấp (bu-gi nóng) lắp cho động cơ có tỷ số nén cao (cần bu-gi lạnh). Nếu động cơ xe có tỷ số nén cao hơn 9 thì phải dùng loại bu-gi có chỉ số nhiệt từ 6 đến 8. Nếu lắp bu-gi có chỉ số nhiệt nhỏ hơn 6 thì chấu bu-gi thường bị quá nóng gây ra hiện tượng tự cháy hòa khí trước khi có tia lửa điện, gây hiện tượng rung giật, gõ máy và nóng máy khác thường.
Ngược lại, nếu dùng bu-gi lạnh cho động cơ xe máy có tỷ số nén lớn thì chấu bu-gi dễ bị bám muội than và muội than này cũng bị đốt nóng thành mồi lửa làm cháy hòa khí. Trường hợp bạn tắt khóa điện mà động cơ vẫn nổ có thể là do muội than bám ở chấu bu-gi hoặc muội than bám ở nấm xu-páp xả, ở đỉnh piston gây ra. Khi tháo bu-gi để kiểm tra bạn cần quan sát xem bu-gi xe bạn đang ở trạng thái nào sau đây:
- Phần sứ bọc cực giữa tráng hồng, cực điện không có vết cháy rỗ: đây là trường hợp bu-gi làm việc tốt. Tiếng gõ động cơ có thể do nguyên nhân khác (do xăng xấu, trị số octan nhỏ).
- Điện cực bị mòn, cháy vẹt, đóng muội than đen là do xăng cháy không hết.
- Điện cực và phần sức cách điện bám đầy tạp chất và có hiện tượng rạn nứt.